نگارش كتاب ضوابطي دارد كه در زير به آنها به صورت تيتروار اشاره ميشود:
۱- محتواي نگارش كتاب نبايد تكرار مكررات صرف باشد.
۲- محتواي نگارش شده كتاب ميبايست به جديدترين و آخرين يافتههاي موجود در حيطه خاص اشاره نمايد.
۳- محتواي كتاب نگارش شده تا حد امكان به مسائل و مشكلات و پديدههاي بومي داخل آن كشور نيز ارتباط داده شود.
۴- محتواي كتاب نگارش شده ميبايست تاحدودي شامل تحليلها و استنباطهاي خود نويسنده نيز باشد.
اين چهار قاعده كلي مستخرج از منابع معتبر مختلف آنلاين در فضاي اينترنت ميباشد. اين چهار قاعده كلي به نويسنده يك كتاب راه را نشان ميدهد تا وي بتواند كتابي در خور و پرطرفدار را نگارش كند.
بارها شاهد آن هستيم كه در ايران بسياري از پژوهشگران دست به گردآوري مطالبي در يك حيطه ميزنند كه بيشتر از يك كار نگارشي، در حقيقت يك كار ترجمهاي ميباشد. يعني متون مختلف را ترجمه كرده و در كنار يكديگر قرار ميدهند بدون اينكه هيچ يك از چهار قاعده كلي فوق را رعايت نموده باشند. واقعيت اين است كه كتابهايي كه اينگونه نگارش شده و چاپ ميشوند را نميتوان يك كار نگارشي قلمداد نمود بلكه بيشتر در حقيقت يك كار ترجمهاي و گردآوري است. بارها و بارها از سوي پژوهشگران شنيدهايم كه كتابي كه نگارش نمودهاند و در مصاحبههاي استخدامي مانند هيئت علمي و يا مصاحبههاي گزينشي مانند آزمون دكترا ارايه دادهاند مورد قبول هيئت داوران قرار نگرفته و نمرهاس نيز به انها تعلق ندادهاند.
در مقابل، كار ترجمه يك كتاب ميتواند يك كار بسيار علمي و خوب باشد و قادر است يك فيلد و جريان علمي جديد را وارد علم كنوني كند. بسياري از شما پژوهشگران ميتوانيد تاييد نماييد كه برخي اوقات با ترجمه و ارايه يك كتاب جديد در رشته تحصيلي خود شاهد به وجود آمدن مباحث و متغيرهاي جديدي شدهايد و آن كتاب ترجمه به سرعت تبديل به يك كتاب مرجع در رشته شما شده است؛ در حاليكه همزمان شايد چندين كتاب در همان حيطه نگارش شده است و هيچ توجهي را به خود جلب نكرده است. اين همان دليلي است كه ميتوان گفت گاهاً ترجمه يك كتاب خوب ميتواند از نگارش يك كتاب بسيار مفيدتر باشد و آنهم زماني است كه كتاب نگارش شده فاقد چهار الگوي ذكر شده فوق باشد. اما اگر نگارش يك كتاب بر اساس الگوهاي چهارگانه فوق باشد مطمنئاً تبديل به بك كتاب مرجع و قوي خواهد شد.
در نهايت ميتوان گفت، اگر قصد نگارش يك كتاب را داريد حداقل سعي نماييد يك يا دو شرط از شروط چهارگانه فوق را رعايت كنيد. اگر كتابي كه در نظر داريد به نگارش آن بپردازيد اولين تجربه كاري شما ميباشد رعايت حتي يكي از قواعد فوق نيز قابل قبول ميباشد. اما در ياد داشته باشيد كه شما زماني ميتوانيد يك كتاب دانشگاهي خوب و قوي و پرطرفدار نگارش و چاپ نماييد كه هر چهار شرط را رعايت كرده باشيد.
تجربه افرادي كه قبلاً در گزينشهاي هيئت علمي و يا مصاحبه دكترا شركت كردهاند و يا اينكه تجربهاي در فروش كتاب داشتهاند نشان ميدهد كه هميشه نگارش كتاب مزيت بالايي نسبت به ترجمه كتاب نداشته است و گاهاً ترجمه يك كتاب خود بسيار بيشتر از آثار علمي ديگر مانند مقاله و كتاب نگارش شده امتياز و ارزش علمي دارد.